Spoorzone Tilburg: verdichten in optima forma
Maandag 17 februari ging minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) op werkbezoek naar Tilburg. Hier bezocht ze samen met Rijksbouwmeester Francesco Veenstra en Spoorbouwmeester Marianne Loof de spoorzone rondom Tilburg Centraal. De gebiedsontwikkeling laat zien hoe door een aanpak met lef en slimme keuzes kwantiteit en kwaliteit elkaar versterken. Er komen grote aantallen woningen, kantoren en voorzieningen. Mét oog voor ruimtelijke kwaliteit en respect voor de identiteit en het erfgoed in de spoorzone.
Tilburg is al jaren bezig met de herontwikkeling van het stedelijke gebied rondom het centraal station. Een flink deel van de 31.000 woningen is al gerealiseerd, en er wordt al volop gewoond, gewerkt, gestudeerd en geleefd. De spoorzone kent uitdagingen, maar met goede publiek-private samenwerking en goed opdrachtgeverschap draagt hoogwaardige verdichting rondom (OV-)knooppunten bij aan de woningbouwopgave in Nederland.
Spoorbouwmeester Marianne Loof: “Omdat er al een hoogwaardige infrastructuur ligt – het spoor, wegen, elektriciteit, water et cetera – kun je snel en in hoge aantallen woningen bouwen. Dat maakt spoorzones in heel Nederland interessant voor de woningbouwopgave. Zaak is wel dat je dat verstandig doet, en streeft naar optimale leefbaarheid en toekomstbestendigheid.” Verantwoordelijk Tilburg-wethouder Bas van der Pol: “Tegelijkertijd zorgen we binnen het ‘verdichten’ van het aantal woningen in deze wijk ook voor voldoende groen en openbare ruimtes waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar kinderen kunnen spelen. We bouwen geen vierkante meters, maar leefgemeenschappen.”
Publiek-private samenwerking
Spoorzone Tilburg is een uitstekend voorbeeld van goede samenwerking in de woningbouw. Dit is bijvoorbeeld te zien aan de bouw van de Young Professional Campus. Deze campus biedt een divers aanbod aan woningen voor studenten, starters en ‘young professionals’. Ook is er ruimte voor bedrijven, ondernemerschap en onderwijs. De gemeente en de ontwikkelaar zijn partners in deze publiek-private samenwerking en treden gezamenlijk op in de aanpak van de uitdagingen rondom de ontwikkeling van Spoorzone Tilburg. Rijksbouwmeester Francesco Veenstra was ook betrokken bij de planvorming.
Hoogwaardig verdichten
Midden in dit hoogstedelijk gebied is ook plek voor rust en sociale cohesie gecreëerd. Stadstuinen, poorten en een langgerekte pergola verbinden de gebouwen met elkaar. De ontstane ruimtes daartussen zijn er voor de bewoners, studenten en voorbijgangers. Leegstaande gebouwen zijn getransformeerd naar woningen of multifunctionele gebouwen, waaronder de LocHal, die door veel Tilburgers wordt omarmd als hun tweede huiskamer, en onderdak biedt aan een bibliotheek en horeca. Door voort te bouwen op de oude spoorindustrie behoudt Tilburg haar erfgoed én ontstaat er een aantrekkelijk aanbod aan woningen en nieuwe bedrijvigheid.
Goed opdrachtgeverschap
Betrokken bij het project is ook IMpactnetwerk Bouwcultuur. Tijdens het werkbezoek van de minister lichtte dit netwerk toe hoe een nieuwe, op goed opdrachtgeverschap en ruimtelijke kwaliteit gerichte bouwcultuur kan bijdragen aan de woningbouwopgave. Het netwerk verenigt maatschappelijke partijen en ontwikkelaars om samen te werken aan een mooi, duurzaam en leefbaar Nederland. Tilburg laat alvast hier in de spoorzone zien hoe goed opdrachtgeverschap succesvol kan uitpakken.
Minister Mona Keijzer: “Ik ben aangenaam verrast. Vaak heeft een nieuwe plek jaren nodig om aantrekkelijk en leefbaar te worden, hier spat de levendigheid en sociale cohesie er nu al vanaf, terwijl de herontwikkeling nog aan de gang is. Dat kan alleen als er een goede visie aan ten grondslag ligt die voortbouwt op het bestaande erfgoed, en als je de Tilburgers erbij betrekt. Ik heb hier vandaag veel trotse Tilburgers ontmoet, zij zijn het bewijs dat dit een bezielde plek is.”